انواع خانواده ها از نظر تربیت ۲

با ادب و احترام و عذرخواهی از تاخیر در ارائه مطالب،
 

پیرو یادداشت قبلی در مورد انواع خانواده که خانواده سهل گیر- خشک- گسسته- مقتدر بودند.
در این یادداشت به بررسی خانواده خشک- خانواده گسسته-خانواده مقتدر(آزادمنش)می پردازیم.
ب: خانواده خشک ( مستبد)
1- بررعایت انضباط سخت و مقررات تأکید دارند و به آن ارزشی افراطی قائل هستند.
2- تصمیم گیری با یکی از والدین خصوصاً پدر انجام می گیرد معمولاً هم پدر بر رفتار و اعمال فرزندان حاکم است و هیچ یک از اعضاء حق اظهار نظر ندارند. 
3- والدین بر رفتارها و کارهای فرزندان خود کنترل شدید دارند خودشان همه تصمیمات را می گیرند.
4- والدین دلیلی برای دستوراتی که صادر می کنند به فرزندان خود ارائه نمی کنند و از فرزندان می خواهند بدون چون و چرا این دستورات را اجرا کنند.
5- به سخنان فرزندان گوش نمی دهند. اگر هم سخنی را بشنوند برای آنست که با آن مخالفتی نشان دهند.
6- برای تصمیمات فرزندان خود حتی اگر این تصمیمات معقول و مستند باشد احترام نمی گذارند.
7- به نیازهای عاطفی فرزندشان توجهی ندارند.
8- بسیاری از این والدین ممکنه بخاطر کمال گرایی که دارند فرزندان را تحت فشار قرار دهند و از آنها بالاترین انتظارات را داشته باشند.
9- غالباً این والدین، خود را منطقی می دانند و برای هر کارشان دلیل تراشی می کنند فرزندان بیشتر به خاطر سخت گیری آنهاست که دستورات را اجرا می کنند نه منطقشان.

فرزندان پرورش یافته این گروه خانواده:
1- شخصیت مستقل ندارند.
2- احساس حقارت و کوچک بودن می کنند.
3- از خودباوری و اعتماد به نفس کمتری برخوردارند.
4- ثبات روحی و فکری ندارند و خود را بدبخت می پندارند.
5- در برابر فشار روانی آسیب پذیرند.
6- احتمال دروغ گویی و ریاکاری به علت ترس از تنبیه و سرزنش بیشتر دیده می شود.
7- نمی توانند تصمیم بگیرند.
8- کمتر به خود متکی هستند.
9- دارای روحیه حساس و دوجانبه (مطیع بی چون و چرا یا پرخاشگر هستند).
10- نسبت به دیگران افکار منفی دارند.
11- توانمندی های خود را نمی شناسند.
12- از نظر اخلاقی رشد نکردند.
13- اضطراب- افسردگی- همچنین وسواس، ناامیدی ممکن است دامنگیر این افراد گردد.

ج: خانواده گسسته (پریشان)
1- میزان ارزش و احترامی که هر یک از افراد خانواده برای خود قائل هستند، ناچیز است.
2- چهره افراد خانواده غالباً عبوس و معولاً افراد خانواده گرفته- افسرده و غمگین و بی احساس به نظر می آیند.
3- گوش افراد خانواده معمولاً برای شنیدن نظرات و خواسته های یکدیگر سنگین است.
4- دوستی و صمیمیت در بین افراد خانواده کم است و در مواردی هم از وجود یکدیگر بی اطلاع هستند.
5- معمولاً شوخی های افراد با یکدیگر بیرحمانه و بیشتر اوقات گزنده و مبتنی بر قساوت قلب است.
6- بزرگترهای خانواده آنقدر سرگرم امر و نهی کردن و دستوردادن به کوچکترها هستند که یادشان می رود فرزندان آنان دارای چه ویژگیهای شخصیتی هستند.
7- والدین برای دوری از یکدیگر آن چنان مشغول کارهای خارج از محیط خانواده می شوند که گویی کارکردن و تأمین مایحتاج تنها وظیفة آنهاست.
8- افراد خانواده غالباً تکانشی عمل می کنند، عصبی هستند، احساس گناه و تقصیر می کنند یا بر عکس.
9- معمولاً در افراد این نوع خانواده ها همه پدیده های عالم در دوحد یک طیف هستند یعنی هر پدیده، شیء یا صفت سفید یا سیاه، خوب یا بد، دوست داشتنی یا غیر دوست داشتنی هستند.
10- افراد خانواده مسائل و مشکلات خود را انکار می کنند به همین دلیل نیز مشکلات آنان هرگز حل نمی شود.

فرزندان پرورش یافته این گروه خانواده: 
1- احساس عدم رضایت از خود یا حالت از خود راضی بودن افراطی شایع است و اثر این احساس در همه ابعاد رفتاری آن مشاهده می شود.
2- احساس تنهایی و بی یاور بودن به علت نبودن صمیمیت بین خانواده دچار می شوند و به بن بست روانی یا غم و اندوه مزمن و افسردگی می رسند.
3- میل شدیدی را برای مورد تائید قرارگرفتن نشان می دهند.
4- به سادگی فرزندان به یکدیگر بی احترامی می کنند و بهترین راه برای به زانو در آوردن را کتک زدن و تحقیر می دانند.
5- رفتار فرزندان بصورت خودخواهانه است و در همه رفتارهایشان تجلی پیدا می کنند.
6- فرزندان علاوه بر اینکه نیازهای روانی و جسمانیش ارضاء نمی شود. بتدریج الگوهای پرخاشگری را یاد می گیرند مثلاً بدون مقدمه بچه های دیگر را می زنند.
7- کودک گاهی به عنوان قاضی در نظر گرفته شده و گاهی قربانی یکی از طرفین می شود.

د: خانواده آزادمنش:
1- نظارت و کنترل دقیق بر رفتارهای فرزندان دارند - قوانین را با جدیّت اجرا می کنند.
2- اجازه اظهار نظر و تصمیم گیری به فرزندان خود می دهند ولی به او فهمانده می شود که تصمیم نهایی به عهده خانواده است.
3- در امور خانه با فرزندان مشورت می کنند. 
4- همیشه گوش شنوایی برای حرف های فرزندان دارند.
5- به توانمندی فرزندان احترام می گذارند.
6- فرزندان را با همه نقاط ضعف و قوت آنها مورد پذیرش قرار می دهند.
7- در پاسخ به رفتار بد افراد خانواده نارضایتی و ناراحتی خود را نشان می دهند.
8- تسلیم قهر کودک نمی شوند و با کودک حرف نشنو مقابله می کنند.
9- از تنبیه بدنی پرهیز می کنند و علت تشویق و تنبیه کودک را به آن توضیح می دهند.

فرزندان پرورش یافته این گروه خانواده:
1- دارای اعتماد به نفس لازم می باشند.
2- نگران و مضطرب نیستند.
3- سرزده اند. انرژی زیاد دارند.
4- پذیرش احساسات و عواطف دیگران را دارند.
5- فردی آرام با خلق و فوی معتدل هستند.
6- برای ارضاء حس کنجکاوی خود انگیزه لازم را دارند. 
7- برای کسب استقلال خودش تلاش می کند.
8- دور اندیش و هدف گرایند و کودکانی خونگرم هستند. 
9- با فشار روانی به خوبی مقابله می کنند 

معصومه  محمدی (کارشناس مشاوره) 

نظر یادتون نره !